Sonbaharla beraber; yapraklar değişir, havalar değişir, vitrinler değişir. Havaların soğuması ile beraber yazın cıvıl cıvıl renkli vitrinlerinin yerini daha olgun ve koyu renkli kışlık giysiler alır. Kışlık vitrinlerin en gösterişli giysileri triko ürünleridir. Dünyanın hangi ülkesinde Türkiye’nin hangi şehrinde olursanız olun baktığınız vitrinde mutlaka Gaziantep trikosunun güzelliklerini göreceksinizTürkiye’de ki triko imalatının İstanbul’dan sonra en büyük payını Gaziantep trikocuları oluşturmaktadır.Ankara; İzmir, Bursa trikoda çok az bir üretime sahiptir.Gaziantep Türkiye’deki triko üretiminin nerede ise yarıya yakınını üretmektedir. Gaziantep’te ki trikonun yıllar içindeki değişimini ve gelişimini ele alacağız. Soğuk havalarda bütün sıcaklığı ile bedenimizi saran triko ürünlerinin yaşam hikayesini sizinle paylaşacağız. 1960’lı yıllarda trikoculuk çorap imalatı ile başladı. Çoraptaki güzelliği gören insanlar, “Aynı makinede neden kazak üretilmesin” sorusunu sordular. Bu soru triko ürünlerinin gelişen makinelerle beraber gelişmesine ve çeşitlenmesin sebep oldu. Ellerindeki küçük tezgahlarda çorap dokuyan insanlar kazak dokumaya başladılar. 1968 li yıllara kadar triko üretimi elle çalışan makinelerle davam etti. 1970’li yıllarda elektrikli mekanik makinelerde çalışıldı. Şehrin ara sokaklarında küçük dükkanlarda üretim yapılmaya başladı. Trikoda gelecek gören aileler boşta gezen çocuklarını trikocuların yanına çırak olarak verdiler. Çıraklar işi öğrendikten sonra önce evlerine bir tezgah aldılar. Makinelerin kullanılmasını evdeki kadınlara öğretiler. Kadınlar mahalleden gelen siparişleri evde dokumaya başladılar. Evdeki tezgahlar işi öğrenen çıraklar için bir sermaye oldu. Bu makinelerle kendi iş yerlerini açtılar. Şehrin ara sokaklarında irili ufaklı yüzlerce trikocu açıldı. 1988 yılında yarım elektronik makinler ortaya çıkınca, küçük dükkanda çalışan işyeri sahipleri işleri büyütmeye başladılar. 1991’li yıllarda tam elektronik makinelerle beraber Gaziantep bir trikocu şehri oldu. Dünyaya ve Türkiye’de en çok triko üreten ve satan şehir oldu. Trikoya büyük yatırımlar yapılarak dünya çapında sayılı fabrikalar açıldı. Bugün Gaziantep’te sürekli üretim yapan 7500 makine var. Bunların 2500’ü elektronik, diğerleri de mekanik makinelerden oluşuyor.Üretim daha çok elektronik makinelerde yapılırken el makinelerinde numune ürünler üretilmektedir. Günlük ortalama 240 ton ip tüketiliyor. Yine günlük adet üretimi 450 ile 500 bin civarlarında seyrediyor. 1991’li yıllara kadar daha çok iç piyasa için üretim yapılmıştır. Bu yıllardan sonra ağırlıklı üretim ihracata yönelik olmuştur. 1991- 1997 yılları arasında Sovyetler Birliğinin dağılması ile beraber Orta Aysa ülkelerine ihracat yapıldı. 1998 yılında uzak doğuda çıkan krizden sonra Gaziantepli trikocular Avrupa piyasasına yöneldi. Trikoculuğun bu kadar gelişmesinin arkasında; üretim zincirinin devam etmesi, hammadde ye yakın olunması, girişimcinin çok olması görülebilir. Gaziantep’te üretilen çocuk, bayan, bay ve aksesuar ürünlerinin ortalama % 60 dış piyasa, % 40’da iç piyasada pazarlanmaktadır. Gaziantep’te üretim yapan 1300 firma var. Trikotajcılar kendi Trikotajcılar Odası altında örgütlenmişler. Trikotajcılar odasın; kayıtlı 900 firma, Ticaret Odasında kayıtlı 250 firma, Sanayi Odasına kayıtlı 70 firma bulunmaktadır. Her geçen gün üretimdeki kalite ve çeşitlilik artmaktadır. Sanayide marka olan Gaziantep trikodaki büyük gelişme kaydetmesine rağmen tam manası ile markalaşamamıştır. Bu gün Gaziantepli trikocular markalaşma adına fuarlardaki tanıtımlara katılıyor, katalog çekimleri gerçekleştiriyor, yerel bazda reklamlar veriyor. Trikoya her geçen gün yatırım yapanlar artıyor. Türkiye’de üretimin nerede ise yarısını gerçekleştiren Gaziantepli trikocular bugün hak ettikleri yerde değiller. Önünde ki en büyük engel markalaşamamaktır. Gaziantep trikosu Dünya ve Türkiye hak ettiği yeri ancak markalaşarak yapabilir. Üretimin kaliteli ve fazla olması yeterli olmadığı için iyi bir tanıtım yapılması gerekmektedir. Trikonun gelişmiş olması büyük istihdam alanlarının da açılmasına sebep olmuş.Binlerce insan bu fabrikalarda çalışmaktadır. Triko ve tekstil sanayiini desteklemek için çok sayıda iplik fabrikaları, boyama fabrikaları kurulmuştur. Bu gün Gaziantep’te çok sayıda Triko fabrikası vardır. Bunlardan bazıları; Baharoğlu, Bilginler, Eminoğlu, Enes Örme, Han Örme, Horoz Örme, Katmer Triko, Kök Örme, Kuteks, Matador, Mercan, İşsever, Or-al, Patik, Süperteks, firmalarını sayabiliriz. Trikotajcılar, Organize sanayii, örnek sanayi, trikotajcılar sitesin, Şehreküstü, Nizip Caddesinde üretim yapmaktadırlar. Gaziantep’te toptan satış mağazaları da trikotajcılar mahallesi olarak da bilinen Çukur mahallesi, Hacıveli Caddesinde bulunmaktadır. Toptancıların yanında perakende satış yapan mağazalarda vardır. Yolunuzu sonbahar yada kış aylarında Gaziantep’e düşürdüğünüz de başlarının üzerinde triko ürünleri taşıyan çırakları takip ederek trikocuların satış mağazasının bulunduğu mağazalara ulaşabilirsiniz. Farklı modeldeki, her kalitedeki ürünü uygun fiyata alabilme imkanınız vardır. Soğuk havalarda içinizi ısıtacak Gaziantep triko ürünleri ile şehrin sıcaklığını, çalışkanlığını, dostluğunu ve trikonun şıklığını üzerinizde taşıyacaksınız.
Hasan Mahir www.hasanmahir.com
|